KDV Nedir? Güncel KDV Oranları ve Kategorileri

Katma değer vergisi Türkiye’de en önemli vergi türleri içerisinde yer alır. KDV mal ve hizmet teslimlerinde, teslim alan tarafından teslim eden tarafa ödenen tüketim vergisidir.

Katma değer vergisi kanununa göre bu vergiye tabi üç ayrı işlem bulunur. KDV’ye tabi işlemler; zirai, sınai ve serbest meslek faaliyetleri üzerinden yapılan mal ve hizmet teslimleri, gerçekleştirilen her türlü mal ve hizmet ithalatları ve diğer teslim ve hizmetlerdir. Diğer teslim ve hizmetler içerisinde telefon, su ve doğal gaz gibi teslim hizmetleri yer alır.

Şirketler mal ve hizmet alımlarında alım tutarı üzerinden katma değer vergisi ödemektedir. Katma değer vergisi oranları %1, %8 ve %18'dir. Şirketler tarafından ödenen KDV tutarı indirilecek KDV hesabında muhasebeleştirilir. Dönem sonu işlemleri gerçekleştirilirken hesaplanan KDV hesabında yer alan tutar indirilecek KDV tutarından düşülür. Dönem sonu işlemleri gerçekleştirilirken katma değer vergisinin şirket giderleri olarak gelir vergisi ve kurumlar vergisi matrahından düşülmesi ise söz konusu değildir. Şirketler ürettikleri değer üzerinden satış işlemi gerçekleştirildiğinde ise bu tutar "Hesaplanan KDV" hesabında muhasebeleştirilir. Hesaplanan KDV`den indirilecek KDV tutarı düşüldüğünde aradaki farkın pozitif olması; satıcının hazine adına KDV'yi tahsil ettiği anlamına gelir.

Hesaplanan KDV şirketlerin devlete ödemekle yükümlü oldukları katma değer vergisi tutarını yansıtır.

Hesaplanan KDV tutarından indirilecek KDV tutarı düşüldüğünde aradaki fark negatif olursa bu tutar “Devreden KDV” hesabına kaydedilir ve şirketin devletten alacaklı olduğu anlamına gelir.

KDV Oranları

Kanunda yasal KDV oranı %10 olarak belirlenmiştir. Kanuna göre KDV oranlarını belirli sınırlar dahilinde artırma yetkisi cumhurbaşkanına tanınmıştır. Bu kapsamda genel KDV oranı %18 olarak belirlenmiştir. Uygulamada olan %1 ve %8 olmak üzere iki farklı KDV oranı da bulunmaktadır. Uygulamada olan güncel KDV oranları aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Yayınlanan I sayılı listede mevcut olan mal ve teslim hizmetleri için KDV oranı %1 dir. Temel tüketim ürünleri içerisinde yer alan pirinç, makarna, şeker, peynir, süt, çay ve et gibi ürünler üzerinden %1 oranında KDV alınır.
• Yayınlanan II sayılı listede mevcut olan mal ve hizmet teslimleri için KDV oranı %8 dir. Temel tüketim ürünleri içerisinde yer almakla birlikte üzerinden özel tüketim vergisi de alınan meyve suyu ve alkolsüz bira gibi ürünler üzerinden %8 oranında KDV alınır.
• I ve II sayılı listelerde yer almayan mal ve hizmet teslimleri için genel oran olan %18 uygulanmaktadır. Temel tüketim ürünleri içerisinde yer almayan ve lüks tüketim ürünü sayılan; beyaz eşya, elektronik eşya, binek otomobil ve mobilya gibi ürünler üzerinden %18 oranında KDV alınır.

KDV Dahil Ne Demektir?

Katma değer vergisi hesaplamalarında KDV dahil satış tutarı satıcı ve alıcıların merak ettiği bir konudur. Katma değer vergisi dahil demek mal ya da hizmet bedelinin hesaplanan katma değer vergisi tutarına ekli durumda olması demektir. Örneğin mal veya hizmetin bedeli 4000 TL ise ve %18 KDV oranı uygulanıyorsa; 4000 TL nin yüzde 18'i olan 720 tl hesaplanan KDV’dir. Bu tutar mal veya hizmet bedeline eklendiğinde ve tutar 4720 tl olduğunda katma değer vergisi mal veya hizmet tutarına dahil demektir.

KDV Beyannamesi Nedir? Nasıl Hesaplanır?

KDV beyannamesi satılan mal veya hizmet sonucu ortaya çıkan KDV tutarının vergi daireleri üzerinden devlete bildirilmesi işlemidir.

KDV beyannamesi KDV beyannamesi formunun doldurulmasıyla oluşturulur. Form içerisinde mükellefin vergi dairesi bilgileri, ödenen KDV tutarları,  vergi dönemi bilgileri ve il ilçe bilgileri yer alır.

KDV beyannamelerin belirli bir zaman diliminde vergi dairesine verilmesi gerekir. Her ayın 24. günü beyanname verme günüdür.  Her ayın 26. gününün akşamına kadar ise beyannamelerin ödemesinin yapılması gerekmektedir.

KDV beyannamesi üzerinde yer alan işlemlerde mal ve hizmet teslimlerinin KDV hariç tutarları ve KDV oranları, hesaplanan KDV tutarları, devreden KDV tutarları, indirilecek KDV tutarları yer alır. Hesaplanan KDV ve indirilecek KDV arasındaki fark üzerinden devlete ödenecek olan KDV ya da bir sonraki aya devredecek olan Devreden KDV tutarı hesaplanır. KDV hesap işlemleri bu beyanname ile devlete bildirilir.